OPUS 21
„Transparentność, uczciwość
i niezależność w badaniach klinicznych w psychologii”
Kierownik: dr Bartosz Helfer
Opis projektu
Projekt ma na celu krytyczne zbadanie kluczowych aspektów interwencji z obszaru zdrowia psychicznego, koncentrując się obecnie na przygotowaniu wszechstronnej analizy porównawczej badań klinicznych dotyczących leczenia depresji. Celem tego przedsięwzięcia jest przełamanie barier dyscyplinarnych między psychologią kliniczną a psychiatrią, rzucając światło na różnice w przeprowadzaniu badań, raportowaniu, konfliktach interesów oraz ryzyku stronniczości. Naszym celem jest wyjaśnienie kluczowych czynników różnicujących i predyktorów skuteczności leczenia, kształtując tym samym skuteczniejsze interwencje w dziedzinie zdrowia psychicznego. Dodatkowo, w ramach naszego zaangażowania w opartą na dowodach opiekę zdrowia psychicznego, pracujemy obecnie nad opracowaniem międzynarodowych wytycznych dotyczących postępowania w przypadkach zaburzeń osobowości typu borderline w sytuacjach kryzysowych.
Projekt ten bada metody i praktyki badawcze w celu zrozumienia, jak zmniejszyć stronniczość w badaniach z obszaru zdrowia psychicznego, aby uzyskać bardziej wiarygodne i bezpieczne wnioski z badań klinicznych. Krytycznie oceniamy dane kliniczne z badań psychologicznych i psychiatrycznych i syntetyzujemy dowody, aby ocenić, jak bardzo można ufać wynikom oraz jakie aspekty procesu badawczego mogą być ulepszone, aby zwiększyć jego wartość i zmniejszyć marnotrawstwo zasobów badawczych. Wykorzystujemy innowacyjny zestaw narzędzi meta-badawczych obejmujący zarówno najnowocześniejsze, jak i oryginalne metody. Projekt ten dostarczy innowacyjnych wyników i pomoże udoskonalić badania kliniczne w psychologii.
Psychofarmakologia versus psychoterapia w leczeniu depresji
Opis
Depresja to powszechne zaburzenie psychiczne, które znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie. Standardowe metody leczenia obejmują leki, psychoterapię lub kombinację obu. Wybór metody leczenia opiera się na dowodach naukowych z badań klinicznych i przeglądów systematycznych, chociaż wiarygodność tych dowodów może być różna. Celem tego projektu jest ocena dowodów z przeglądów systematycznych dotyczących farmakologicznych i psychologicznych metod leczenia depresji pod kątem jakości przeprowadzania i raportowania, ryzyka stronniczości, manipulacji, wiarygodności wyników metaanalitycznych oraz heterogeniczności i różnorodności klinicznej.
Protokoły
- How trustworthy and applicable is the evidence from systematic reviews of depression treatments? Protocol for evaluation of heterogeneity and clinical diversity.
- How trustworthy and applicable is the evidence from systematic reviews of depression treatments? Protocol for evaluation of quality of conduct and reporting, risk of bias, spin, and robustness of meta-analytical results.
Artykuły
- How trustworthy and applicable is the evidence from systematic reviews of depression treatments: Protocol for systematic examination
Materiały
Konferencje
- Fober I, Baran L, Boksa K, Helfer B. Systematic reevaluation of meta-analyses of psychotherapy and pharmacotherapy trials in depression treatment using prediction intervals [poster]. Presented at: GES 2024 – Global Evidence Summit; 2024 Sep 10–13; Prague, Czech Republic.
- Fober I, Baran L. Jakość danych w syntezach dowodów naukowych w zdrowiu psychicznym. Presented at: VII Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarszystwa Zdrowia Publicznego; 2024 Nov 27–28; Warsaw, Poland.
- Fober I, Baran L, Celban J, Boksa K, Grimes DR, Helfer B. Quality of the reviews investigating treatments of major depressive disorder in adults – results of the overview study [poster]. Presented at: GIN 2025 – Guidelines International Network Conference; 2025 Sep 16–19; Geneva, Switzerland.
- Fober I, Baran L, Celban J, Boksa K, Grimes DR, Helfer B. How robust and generalizable is the evidence supporting clinical guidelines for the treatment of mental health disorders? [poster]. Presented at: GIN 2025 – Guidelines International Network Conference; 2025 Sep 16–19; Geneva, Switzerland.
- Celban J, Baran L, Fober I, Boksa K, Grimes DR, Helfer B. How trustworthy and applicable is the evidence from systematic reviews of depression treatments: quality results of the overview study [poster]. 25th WCP – World Congress of Psychiatry; 2025 Oct 5–8; Prague, Czech Republic.
- Baran L, Celban J, Fober I, Boksa K, Grimes DR, Helfer B. How trustworthy and applicable is the evidence from systematic reviews of depression treatments: quality results of the overview study [poster]. 25th WCP – World Congress of Psychiatry; 2025 Oct 5–8; Prague, Czech Republic.
Interwencje oparte na świetle u osób z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD): mapa luk w dowodach naukowych i przegląd systematyczny z zastosowaniem metod mieszanych
Zapoznaj się z protokołem badania!
Celem projektu jest zweryfikowanie statusu naukowego strategii terapeutycznych opartych na świetle, wykorzystywanych do poprawy snu lub regulacji rytmu okołodobowego u osób z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).
Projekt obejmuje: (1) opracowanie mapy luk w dowodach naukowych (evidence gap map, EGM) na podstawie wszystkich dostępnych badań (ilościowych, jakościowych oraz przeglądów) dotyczących interwencji opartych na świetle (light-based interventions, LBIs) stosowanych u osób z dowolnym typem diagnozy lub prezentacji ADHD oraz (2) przeprowadzenie systematycznego przeglądu metodami mieszanymi (mixed-methods) zgromadzonej literatury, obejmującego ocenę jakości metodologicznej, ryzyka wystąpienia błędu systematycznego i syntezę wyników (przy użyciu integracji wyników ilościowych i/lub jakościowych, w zależności od możliwości).
W ramach analizy:
- oceniamy wpływ terapii światłem na sen, objawy ADHD i funkcjonowanie w ciągu dnia,
- oceniamy bezpieczeństwo i tolerancję interwencji,
- identyfikujemy czynniki wpływające na skuteczność leczenia,
- oceniamy jakość metodologiczną i ryzyko wystąpienia błędu systematycznego w dostępnych dowodach naukowych.
To dwutorowe podejście pozwoli zidentyfikować luki badawcze (za pomocą mapy luk) oraz sformułować zalecenia metodologiczne (na podstawie przeglądu systematycznego) dla przyszłych badań.
Psychoterapia wspomagana psychodelikami w leczeniu problemów zdrowia psychicznego
- Protokół badania w przygotowaniu.
Psychoterapia psychodynamiczna w leczeniu schizofrenii
- Protokół badania w przygotowaniu.
